8 Aralık 2007 Cumartesi

Sanayi ve Ticaret



GENEL EKONOMİK DURUM
Bölge ölçeğinde gördüğü işlevler açısından ne tam kentsel, ne de tam kırsal nitelikler gösteren Çorum, yerleşmelerin bölgesel kademelenmesinde üst kademedeki tüketici büyük kent ile alt kademedeki kırsal yerleşmeler arasındaki ilişkiyi sağlayan, kırsal alandan elde edilen artı ürünün toplandığı, tüketici merkeze iletildiği bir ara merkez ve bir “Pazar yeri” durumundadır.
Dericilik
20. yy. başlarında Çorum tabakhanelerinden elde edilen deriler Kayseri, Yozgat, Merzifon, Samsun ve Amasya’ ya gönderilmektedir. Kent dışına satılan deri türleri kösele ve sahtiyandır. Bu tarihlerde Çorum’ daki tabakhanelerin sayısı 73 tür.
Dokumacılık
19. yy. da ve 20. yy. başlarında Çorum bölgesinde işlenmiş mal üretimine ilişkin en önemli faaliyet kollarından biri de dokumacılıktır. Bu faaliyet konutlarda sürdürülmekteydi. 1907 tarihli Ankara Vilayeti Salnamesindeki bilgilere göre, Çorum’da yaklaşık 2000 dokuma tezgahı bulunduğu, dokunan çeşitler arasında iyi kalitede çamaşırlık bez, İran ve Tosya taklidi şal kuşak, yünden yapılmış aba, siyah şalvarlık kumaş, kilim ve seccade sayılmaktadır.
Çorum’da dokumacılığın aile üretimi ölçeğinde ve geleneksel yöntemlerle 20. Yüzyıl ortalarına kadar sürdüğü, 1940 yılında şehirde 486 tezgah olduğu bilinmektedir.
Bakırcılık ve Demircilik
19. yy. da Çorum’da işlenmiş mal üretim kollarından diğer ikisi ise bakırcılık ve demirciliktir. Her iki üretim kolunun esnaf çarşıları biçiminde ayrı sokaklar üzerinde, birbirine oldukça yakın konumda yer seçtikleri bilinmektedir.
EKONOMİK ALTYAPI VE ORGANİZASYON
Çorum Organize Sanayi Bölgesi
Sanayinin uygun alanlarda yapılanmasını sağlamak, şehirleşmeyi yönlendirmek, çevre sorunlarını önlemek, bilgi ve bilişim teknolojilerinden yararlanmak, imalat sanayi türlerinin belirli bir plan dahilinde yerleştirilmeleri ve geliştirilmeleri amacıyla tasdikli arazi parçalarının gerekli alt yapı hizmetleri ile ve ihtiyaca göre tayin edilecek sosyal tesisler ve teknoparklarla donatıp planlı bir şekilde ve belirli sistemler dahilinde, ucuz bedelle sanayici için arsa tahsis etmek amacı ile Organize Sanayi Bölgeleri kurulmaktadır.
Çorum Organize Sanayi Müteşebbis Heyeti; Çorum İl Özel İdaresi, Çorum Belediyesi, Çorum Ticaret ve Sanayi Odası ve ÇOSİAD tarafından oluşturulmuştur.
Çorum OSB 1977 yılında kurularak, 1980 yılında altyapı inşaatlarına, 1986 yılında da arsa tahsislerine başlamış olup, toplam 437 ha. alanda Mevcut Bölge ve Tevsii Alan bulunmaktadır.
Mevcut bölgede 260 ha. alan üzerinde 85 adet sanayi parseli bulunmaktadır. Bunlardan 79 adedi sanayicilere tahsis edilmiş olup, 6 adet parsel boştur. Halen 41 sanayi tesisi çalışmaktadır. 18 sanayici ise proje hazırlama ve inşaat safhasındadır.
Mevcut bölgedeki firmalar genelde orta ölçekli olup, ağırlıklı olarak, makine, gıda, yem, tel-metal, plastik-alüminyum alanlarında faaliyet göstermektedirler. Bölgede 2500 işçi istihdam edilmektedir.
Çorum OSB Tevsii Alanda 69 adet sanayi parseli bulunmaktadır.
Faaliyette bulunan firma sayısı ile tükettikleri elektrik miktarına ilişkin verilere bağlı olarak, 1977 yılından bugüne kadar, üretim ölçeğinin büyüdüğü görülmektedir.
Bölgede üretimde olan tesisler aylık 30.000 ton su, 1.750.000 KWh elektrik tüketmektedirler.
DİĞER SANAYİ BÖLGELERİ Küçük Sanayi Siteleri
1- Çorum Küçük Sanayi Sitesindeki işyeri sayısı (Oto parçacılar dahil) 708 olup, İşyerlerinin bölünmesi sebebiyle bu sayıya 156 işyeri daha eklenmiştir. Sitede toplam işyeri sayısı 864 ise de bunlardan 758’i faal 106’sı boş bulunmaktadır.
2- Sungurlu Küçük Sanayi Sitesinde 268 işyerinin tamamı faaldir.
3- İskilip Küçük Sanayi Sitesinde 213 işyerinin tamamı faaldir.
4- Osmancık Küçük Sanayi Sitesinde 138 iş yeri mevcuttur. İnşaatı Devam Eden Küçük Sanayi Siteleri
1- Alaca Küçük Sanayi Sitesinde 86 işyeri mevcuttur. Site inşaatının fiziki ve nakdi gerçekleşme oranı % 99 olup, çevre düzenlenmesi devam etmektedir.
2- Bayat Küçük Sanayi Sitesinde 68 işyerinin fiziki ve nakdi gerçekleşme oranı % 36.4 dür.
3- Kargı Küçük Sanayi Sitesinde 100 işyerinin fiziki ve nakdi gerçekleşme oranı % 99 olup, çevre düzenlenmesi devam etmektedir. ÇORUM’ DA ODALAR VE DERNEKLER
Çorum Ticaret ve Sanayi Odası
Çorum Ticaret ve Sanayi Odası 1910 yılında kurulmuştur. Cumhuriyetten önce Çorum’da 50 kadar tüccar Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı idi. Bu dönemde oda yıllık aidatları topluyor, tüccar kefaletlerini tasdik ediyordu.Cumhuriyetin ilanından sonra 1927-1928 yıllarında 400 tüccar, 1300 esnaf Odaya kayıtlıydı.Çorum Ticaret ve Sanayi Odasına, 2003 yılı itibariyle faaliyet gösteren 2.956 üye kayıtlıdır.
Çorum sanayisi ve ticaretinin gelişimine büyük katkı sağlayan imalata dayalı tüm sektörlerle birlikte, ticaret ve tarım da önemini korumaktadır. 1997 yılı verilerine göre, Çorum GSYİH’ sının % 31’ini ticaret, % 24.5’ini tarım, % 13,9’ini ulaştırma ve haberleşme, % 10.2’sini sanayi oluşturmuştur. Çorum GSYİH’ sı içinde önemli payı ticaret (özellikle toptan perakende ticaret) almaktadır.

Ticaret Borsası
Ticaret Borsaları, Borsaya dahil maddelerin alım ve satımı, fiyatlarının tespit ve ilanı işleriyle meşgul olan, alıcı ve satıcıların belli bir zamanda bir araya gelerek, genellikle malın numunesine ve tipine istinaden büyük çapta alım ve satım yapan ve dolayısıyla arz ve talebin belli yer ve zamanda karşılaşması ile gerçek piyasa fiyatlarının oluşmasına imkan sağlayan teşkilatlandırılmış pazarlardır.
Çorum Ticaret Borsası 1988 yılında tüzel kişilik kazanmıştır. Önceleri sadece kotasyona dahil ürünlerin tescilini yapan Borsa, 03.08.2000 tarihinden itibaren spot borsacılığına başlamıştır. Hububat alanında Borsa Satış Salonuna sahiptir. Borsada; hububat ve bakliyat, yumurta ve çeşitli gıda, kasap, celep, besi, deri, bağırsak, hububat mamulleri, leblebi ve kuruyemiş meslek mensuplarının oluşturduğu beş farklı alanda ihtisas komisyonu bulunmaktadır. Borsa, Ticaret Borsası bulunmayan Kastamonu, Amasya gibi İllere de hizmet yapmaktadır. Ticaret Borsasına kayıtlı 470 üye vardır.
Çorum Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği
Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği 1952 yılında kurulmuştur. Çorum Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Merkezde 23, İlçelerde 28 olmak üzere 51 adet esnaf ve sanatkar odası, 370 Yöneticisi, sicile kayıtlı 39.620 üyesiyle, İl düzeyinde yaygın bir örgütlenmeye sahiptir.
Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi
Tuğla ve kiremit üretiminin dışında ateşe dayanıklı tuğla, seramik, yer karosu, mermer, torbalanmış hazır kireç ve hazır beton tesislerinde üretim yapılmaktadır.
Makine Sanayi
Un, tuğla ve kiremit fabrikaları makinelerinin bakım ve onarımı ile uğraşan firmalar zamanla imalata yönelmiştir. Günümüzde un, yem ve tuğla kiremit fabrikalarını kurabilen firmalar ortaya çıkmıştır.
Madencilik
Çorum İli yeraltı kaynakları bakımından zengin değildir. Ancak, kayda değer olarak linyit kömürü, alçı taşı (Jips), kalker, kalsit, tras taşı, krom,bakır, demir ve mermer gibi maden ve mineral yatakları mevcuttur. Özellikle kömür işletmeleri Osmancık, Bayat, Dodurga ve İskilip ilçelerinde toplanmıştır. Toplam kömür üretimi 2002 yılında 68.493 tondur.
Leblebi Üretimi
Çorum' un sarı leblebisi kuru nohuttan yapılır. Nohutun leblebiye dönüşmesi için bir buçuk aylık bir zaman gerekir. Tarihi dükkanlarda, tek kavrumluk leblebiler çuvallardan tenekelere, oradan leğenlere doldurulur. Odun ateşi ile yeterli sıcaklığa ulaşan fırına aktarılan leblebiler son kavurmadan sonra tekrar çuvallara doldurularak satışa sunulur. Leblebinin acılı, tuzlu veya karanfilli çeşitlere dönüşmesi, son kavurma aşamasında gerçekleşir.Yaklaşık olarak yıllık 2.000 ton leblebi üretilerek yurt içine satılmaktadır.
TİCARİ HAYAT
İş Hayatı İle İlgili Göstergeler
Şirketler
İl’de 2002 yılı itibariyle 346 anonim şirket,1455 limitet şirket,46 kollektif şirket,3 holding mevcuttur.
Kooperatifler
İl Sanayi ve Ticaret Müdürlüğünün denetiminde 275 kooperatif bulunmaktadır. Bu miktarın 184 ‘ü konut yapı kooperatifi, 26’sı toplu iş yeri ve küçük sanayi sitesi kooperatifi, 34’ü motorlu taşıyıcılar kooperatifi, 11 tüketim kooperatifi, 10’u Esnaf kefalet kooperatifi, 1’i Esnaf kefalet bölge birlik kooperatifi, 3’ü Küçük sanat ve temin tevzi kooperatifi, 5’i ise Tarım Satış kooperatifi dir.
Faaliyet Alanlarına Göre Firma Dağılımı ve Hizmet Kuruluşları
Çorum İlinde 3 döviz büfesi, 1 menkul kıymet borsası, 91 sigorta kuruluşu bulunmaktadır.
İl’de 81 toptan dağıtım firması, 2.200 perakendeci, 453 tüccar ve komisyoncu olarak toplam 28.766 adet küçük esnaf ve zanaatkar bulunmaktadır.
İŞGÜCÜ VE ÇALIŞMA
Sigortalar Kurumuna tabi işyeri sayısı 6.000’ dir.
ÇORUM’ DA İSTİHDAM VE İŞSİZLİK
Çorum’da işgücü, işgücüne katılma oranı ve işsizlik oranı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Burada görüldüğü gibi Çorum Merkezinde çalışabilir çağdaki ( 12 ve daha yukarı yaştaki ) toplam nüfus 457.323 kişi, işgücü ise 261.457 kişidir. Buna göre işgücüne katılma oranı % 57 dir. İşgücünün % 94,5 i (247.176 kişi) istihdam halinde iken yaklaşık % 5,4 (14.281) işsizdir.
Çorum da işgücüne dahil olmayanlar 195.866 kişi olup çalışabilir (12 ve yukarı yaştaki ) nüfusun % 43 ünü oluşturmaktadır. İşgücüne dahil olmayan nüfusun belli başlı alt grupları büyüklük sırasına göre ev işleri ile meşgul olanlar (ev kadınları) öğrenciler, çalışamaz halde olanlar ve emeklilerden oluşmaktadır.
Bankacılık
Çorum ve ilçelerinde 21’i merkezde olmak üzere toplam 40 adet banka şubesi bulunmaktadır.

Hiç yorum yok:

 
Çorum